Nội soi siêu âm qua tá tràng (D2 tá tràng)
1 ĐM chủ
2 D3 tá tràng/ đầu tụy
3 TM mạc treo tràng trên/ đầu tụy
4 Phần dưới của đầu tụy
5 Nhú tá lớn, ống tụy chính
6 Ống mật chủ
BƯỚC 1 ĐM chủ
Tại D2 tá tràng, bắt đầu quan sát khi ống soi đã được làm ngắn (short scope position) và đầu ống soi được duỗi thẳng. Khi xoay ống soi theo chiều kim đồng hồ, ĐM chủ xuống sẽ được quan sát thấy theo trục dọc.
BƯỚC 2 Phần ngang của tá tràng/ đầu tụy
Tiếp tục xoay ống soi theo chiều kim đồng hồ để thấy được hình ảnh D3 tá tràng và phần dưới của đầu tụy.
Nếu tiếp tục xoay ống soi theo chiều kim đồng hồ sẽ thấy phần đi ngang của tá tràng và phần dưới của đầu tụy. Bơm một chút nước ấm sẽ giúp cho việc xác định phần D3 của tá tràng dễ dàng hơn.
BƯỚC 3 TM mạc treo tràng trên/ đầu tụy
Trong lúc rút ống soi từ từ, xoay ống soi theo chiều kim đồng hồ từng chút một để thu hình ảnh theo trục dọc của TM mạc treo tràng trên. Quan sát kỹ đầu tụy nằm ở giữa TM mạc treo tràng trên và đầu dò siêu âm.
BƯỚC 4 Phần dưới của đầu tụy
Để chắc chắn là bạn không bỏ sót phần dưới của đầu tụy, cố gắng đi theo TM mạc treo tràng trên hướng về phía dưới. Bất cứ khi nào thấy được hình ảnh một mạch máu (ví dụ như là TM tá tụy) chảy vào TM mạc treo tràng trên, hãy quan sát kỹ.
BƯỚC 5-1 Nhú tá lớn
Khi quan sát đầu tụy trong lúc từ từ rút ống soi, sẽ quan sát thấy 2 cấu trúc hình ống. Bạn cũng cần phải nhận biết được nhú tá lớn (vùng khoanh tròn) ở bên trái màn hình (xem “Bí quyết 8”). Ống mật chủ nằm ở phía gần và ống tụy chính nằm ở phía xa. Bơm nước ấm sẽ làm tá tràng giãn ra, giúp cho việc quan sát dễ dàng hơn.
BƯỚC 5-2 Ống tụy chính
Sau khi xác định được khu vực nhú tá lớn (ống mật/ ống tụy), xoay ống soi một chút theo chiều kim đồng hồ. Ống tụy chính sẽ được quan sát thấy theo hướng trục dọc.
BƯỚC 6 Ống mật chủ
Xoay ống soi ngược chiều kim đồng hồ trong lúc quan sát ống tụy chính. Đi theo ống mật chủ về phía rốn gan trong lúc rút ống soi để khảo sát ống mật chủ. Cẩn thận để tránh việc ống soi bị bật ra ngoài. (xem “Bí quyết 9”).
Bí quyết để quan sát phần dưới của đầu tụy và nhú tá lớn từ tá tràng (Xem Bước 4 & 5 trong phần "Nội soi siêu âm qua tá tràng”.)
Để quan sát rõ phần dưới của đầu tụy, ống soi ở tá tràng phải được làm ngắn lại (short scope position) và đầu dò siêu âm ở vị trí gần gối tá tràng dưới. Từ vị trí này, quan sát toàn bộ phần dưới của đầu tụy bằng cách rút ống soi trong lúc thường xuyên xoay ống soi theo trục dọc. Bơm nước đã được làm ấm đến nhiệt độ cơ thể sẽ giúp dễ dàng quan sát thấy phần D3 của tá tràng mở rộng ra như thế nào và nhận biết vị trí của phần dưới đầu tụy trên hình ảnh nội soi siêu âm (Hình a).
Ở vị trí này, bạn có thể quan sát thấy TM mạc treo tràng trên và ĐM mạc treo tràng trên nằm ở phía xa của đầu dò bằng cách xoay ống soi theo chiều kim đồng hồ. Việc này sẽ giúp bạn xác định được phần dưới của đầu tụy được quan sát ở giữa TM mạc treo tràng trên và đầu dò siêu âm. Tiếp theo, xoay ống soi ngược chiều kim đồng hồ để quan sát ĐM chủ. Sau đó, trong lúc rút ống soi từ từ, sẽ lần lượt thu được hình ảnh ống tụy chính và ống mật. Cũng thu được hình ảnh nhú tá lớn nằm ở phía hợp lưu của các ống này. Ngay khi quan sát được nhú tá lớn, việc bạn quan sát thấy mặt trước của phần dưới của đầu tụy bằng cách xoay ống soi theo chiều kim đồng hồ là rất quan trọng. Khi quan sát nhú tá lớn, chúng ta nên hút hết không khí xung quanh đầu dò siêu âm cũng như bơm nước vào bóng siêu âm để loại bỏ khí giữa đầu dò siêu âm và nhú tá lớn. Bơm nước vào tá tràng sẽ giúp thu được hình ảnh rõ ràng về cấu trúc của nhú tá lớn (phần khoanh tròn), cho phép bạn quan sát được chi tiết (Hình b).
Cách giữ ống soi không bị bật ra khỏi tá tràng (Xem Bước 6 trong phần "Nội soi siêu âm qua tá tràng”.)
Trong một số trường hợp, ống soi sẽ dễ dàng bật ra khỏi tá tràng khi đang quan sát ở tư thế ống soi ngắn (short scope position), gây cản trở khi quan sát nhú tá lớn và phần dưới của đầu tụy. Để tránh điều này, xoay ống soi theo chiều kim đồng hồ và gập đầu ống soi lên (nút “UP”). Cố gắng giữ ống soi như vậy, di chuyển ống soi càng ít càng tốt khi đang quan sát. Cách khác để giữ ống soi không bị bật ra là bơm bóng đầu ống soi.
Nếu ống soi vẫn như thể sắp bật ra ngoài, hãy quan sát nhú tá lớn trên hình ảnh nội soi, sau đó đưa đầu dò siêu âm tiếp xúc với nhú tá lớn, bắt đầu quan sát hình ảnh từ nhú tá lớn trên nội soi siêu âm. Nếu làm như vậy, bạn có thể quan sát chính xác nhú tá lớn và phần dưới của tuy trước khi ống soi bị bật ra ngoài.
Hình ảnh móc tụy
Phần móc của tụy là một phần mở rộng của đầu tụy và có hình móc nhô ra từ phần dưới của đầu tụy kéo dài đến phần phía sau bên trái của TM mạc treo tràng trên. Khe được tạo ra bởi phần móc tụy và đầu cổ tụy được gọi là khuyết tụy, qua đó TM mạc treo tràng trên đi qua. Do đó, khu vực xung quanh móc tụy thường được quan sát giữa TM mạc treo tràng trên và ĐM chủ. Để quan sát toàn bộ phần đầu tụy mà không bỏ sót, bạn cần phải hiểu vị trí giải phẫu của móc tụy và quan sát cẩn thận nó và khu vực xung quanh.
Từ tá tràng, bạn có thể nhận ra vùng móc tụy bằng cách quan sát trước tiên TM mạc treo tràng trên và đầu tụy, sau đó xoay ống soi ngược chiều kim đồng hồ từ vị trí đó để quan sát phía ĐM chủ. Mặt khác, nếu đã quan sát đầu tụy bằng cách quan sát ĐM chủ theo hướng trục dài trong khi rút ống soi, bạn có thể thu được hình ảnh khu vực móc tụy bằng cách xoay ống soi theo chiều kim đồng hồ từ đó (Hình., phần khoanh tròn).
- Content Type
